Cenab-ı Allah, insanlara günah işlemeyi emreder mi?

“Bir ülkeyi helak etmek istediğimiz zaman, oranın şımarmış yöneticilerine/ileri gelenle­rine/refaha gömülmüş seçkinlerine emrederiz, onlar (itaat etmeyip) orada fasıklık yaparlar. Böylece O ülke aleyhinde hüküm hak olur, biz de orayı darmadağın ederiz.” (İsra, 16)  Bu ayeti okuyunca, “acaba Rabbimiz helak etmek istediği toplumun ileri gelenlerine günah işlemeyi mi emrediyor?” sorusu akla gelebilmektedir. Elbette, böyle bir şeyden bahsetmek mümkün değil, ancak bu ayeti iki yorum ışığında daha açık anlayabiliriz:

• Birinci yorum, ayette geçen “İleri gelenlerine emrederiz” ifadesi ile helak olacak yerin ileri gelenlerine ilahi emirlerin geldiğinin kastedildiği, ancak onların isyanla karşılık vererek, helak olmayı hak ettikleri yönündedir. Toplumun ileri gelenleri, iyilik konusunda topluma örnek olma yerine kötülükte öncüler olmayı seçmişler ve bu yüzden de topluca helak olmuşlardır.
• İkinci yoruma göre ise, Cenâb-ı Hakk’ın emirleri iki kısımdır: Kevni emirler (Kâinat kitabındaki varlıklara verilen emirler) ve dini emirler (Kur’an’da insana verilen emirler). Bütün işler, Rabbimizin dilemesi ile gerçekleşir, ancak küfür, fesat, isyan gibi öyle işler de vardır ki, Cenâb-ı Hakk dilemesine rağmen, onlara rızası yoktur. Bu ayette, “şımarmış ileri gelenler” sınıfına verilen emir, dini nitelikte bir emir değildir. Cenâb-ı Hak hiçbir zaman günah işlemeyi emretmez, günaha rızası yoktur. Burada verilen emir, tekvinî bir emirdir, tıpkı “Bir kavim kendini değiştirmedikçe Allah onları değiştirmez. (Râd, 13/11)” mealindeki âyette olduğu gibi Allah’ın sosyolojik boyutta bir kanunudur. Buna göre, ruh ve mânâda yaya kalmış kesim bir toplumun ileri gelenler sınıfını oluşturmuşsa, sefahat zamanla tüm topluma sirayet eder ve onların işledikleri günahlar sonucu o ülke helake müstahak hale gelir.

Herşeyin doğrusunu O bilir.

Dr. Naim Tatlıcı

 

(2943)

kez okunmuştur.

(2943)